Het gaat mij om visibility
Romana Vrede (44) is de eerste zwarte actrice die is genomineerd voor de belangrijkste Nederland-
se toneelprijs de Theo d’Or voor haar rol in de voorstelling ‘RACE’. De Black Achievement Month is er trots op dat Romana te zien is in ons programma. Op vrijdag 13, zaterdag 14 en zondag 15 oktober speelt ze in de uiterst actuele voorstelling ‘The Nation’ in de HNT Studio’s in Den Haag.
Met de Theo d’Or-nominatie op zak, zul je voor veel mensen een voorbeeld zijn. Zie je jezelf als een rolmodel?
“Als je zoals ik opgroeit in Nederland, dan gaat het niet zozeer om rolmo- dellen, maar om ‘representatives’ – vertegenwoordigers. Mensen in wie je jezelf herkent. Als je dat niet hebt, dan voel je je eenzaam en denk je dat je hier niet hoort. Voor mij was Noraly Beyer zo’n gezicht dat ik herkende als ik naar de televisie keek. Of mensen zoals Sylvana Simons en Humerto Tan. Dan deed ik de tv aan en dan zag ik een welbespraakte zwarte man en een knap, goed opgeleid zwart meisje. Ik hoef geen rolmodel te zijn. Voor mij gaat het om ‘visibility’ – zichtbaarheid. Daarom zeg ik ook heel vaak dat ik lesbisch ben, dat ik een kind heb met autisme – en je ziet dat ik zwart ben en uit Suriname kom. Zichtbaarheid is belangrijk. Ook als je nooit naar het theater gaat, dan weet je in elk geval dat die optie er ook is.”
Wat hoop je dat mensen meenemen na het zien van RACE of The Nation? “Toevallig gaan beide voorstellingen over kwesties die momenteel in
de maatschappij spelen. Racisme. Seksisme. Radicalisme. De witte gutmensch. Het leven is altijd complexer dan we hopen. We denken graag dat iedere moslimjongere radicaliseert, dat elke gevluchte vrouw zielig is of dat ieder wit persoon die zwarte mensen aanneemt geen racist is. We willen dolgraag dat het leven simpel is, maar het versimplificeren van de wereld beperkt mensen. Er was een keer een filosoof die gevraagd werd zijn theorie samen te vatten in drie korte zinnen, terwijl hij daar zes boeken over had geschreven. Dat kan dus niet. Beide voorstellingen confronteren je met je eigen racisme, je eigen seksisme en je eigen gutmensch-gedrag. Ook ik werd geconfronteerd met mijn eigen racisme, terwijl ik dacht dat ik dat niet in me had. Iedereen heeft zo’n blinde vlek.”
Waarom is de Black Achievement Month belangrijk?
“Vanwege de visibility en het benoe- men van wat er goed gaat. Daarin is de Black Achievement Month bijna uniek. Binnen de activistische groep van black people wordt soms neerge- keken op mensen die geslaagd zijn of die dingen voor elkaar krijgen. Het is goed om mensen te laten zien waar we trots op zijn. Dit is wat er goed gaat. Dit is wat wij willen stimuleren. Hier leggen we even de focus op. Op een positieve manier, zonder te bashen. Kijk hier zijn Samora Bergtop, Michaela DePrince, Mitchell Esajas en al die andere mensen die in de kunst, cultuur, politiek en wetenschap hun mannetje of vrouwtje staan. En dat is goed voor die kleine Romana’s die in Rotterdam Zuid rondlopen. “
